آموزش سی شارپ قسمت 29 : دستورات شرطی

هر آنچه در مورد کلمه IF در #C باید بدانیم دستورات شرطی نامیده میشود. نوشتن یک برنامه  مفید و موثر بدون استفاده از دستور if عملا غیر ممکن است. میتوانید برنامه های ساده ای مانند ماشین حساب بنویسید. اما برای نوشتن برنامه های پیچیده تر باید در استفاده از دستورات شرطی استفاده کنید. 

به عنوان مثال به برنامه ماشین حسابی که نوشتید اشاره می کنیم. ماشن حساب ما فقط یک دکمه علامت جمع ( + ) دارد. بزودی یک دکمه تفریق ( - ) نیز به آن اضافه خواهیم کرد. شما نمی توانید پیش بینی کنید که کاربر کدام دکمه را کلیک خواهد کرد . دکمه + یا دکمه - ؟ آیا آنها عملیات جمع را انتخاب خواهند کرد یا عملیات تفریق را؟ باید بتوانید کدی بنویسید که عملیات زیر را انجام دهد:

اگر دکمه + کلیک شد عملیات جمع انجام شود

اگر دکمه - کلیک شد عملیات تفریق انجام شود

عملیات بالا را میتوانید پیشرفته تر کنید:

آیا دکمه + کلیک شد؟ بلی یا خیر؟

آیا دکمه - کلیک شد؟ بلی یا خیر؟

جواب هر دو عملیات بلی یا خیر است به عبارتی دیگر دکمه کلیک شده یا کلیک نشده

دستور IF در #C

برای تست جوابهای بلی یا خیر از دستور IF استفاده میکنیم. ساختار آن بصورت زیر است:

if ( )
{

}

ابتدا کلمه if را (بصورت حروف کوچک ) تایپ می کنیم و بعد از آن جفت پرانتز ( ) را تایپ میکنیم. در بین دو پرانتز شرطی را که میخواهیم برقرار باشد مینویسیم. ( در اینجا کلیک شدن دکمه ها) 

بعد از پرانتزها ( ) مرسوم است اما ضروری نیست براکتهای باز و بسته میگذاریم { } . در بین براکتها عملی که در صورت برقرار بودن شرط بلی یا خیر  یاید انجام شود  کدنویسی می کنیم.

در اینجا مثالی میاوریم

bool buttonClicked = true;

if (buttonClicked = = true)
{

MessageBox.Show(“The button was clicked”);

}

به خط اول کد توجه کنید:

bool buttonClicked = true;

در این مثال نوعی از متغیر وجود دارد که قبلا آن را ندیده ایم. متغیر bool. bool مخفف boolean است. bool را هنگامی بخواهید مقدار true یا fales را چک کنید استفاده می کنید. (بله یا خیر) . این متغیر تنها میتواند true یا fales باشد. نام متغیر bool در بالا buttonClicked است. ما مقدار آن را true تنظیم کردیم

چند خط بعدی جمله شرطی ما را تشکیل میدهند:

if (buttonClicked == true)
{

MessageBox.Show(“The button was clicked”);

}

علامت ( == ) مولفه دیگری است که در هنگام استفاده از دستور if به آن نیاز دارید. معنی آن  " دارا بودن مقدار " است. علامت ( == ) عملگرهای شرطی نام دارد

موارد دیگری وجود دارد که بزودی با آنها آشنا خواهیم شد. معنی کلی کد بصورت زیر است:

"اگر buttonClicked مقداری برابر با true داشت "

اگر یکی از علامتهای مساوی را جابندازید کد بصورت زیر خواهد بود

if (buttonClicked = true)

در اینجا مقدار true را به متغیر buttonClicked نسبت می دهید. در این حالت دارا بودن مقدار true متغیر buttonClicked چک نمی شود. تفاوت این دو کد بسیار مهم است و اگر در استفاده از آنها اشتباه کنید مشکلات زیادی برای شما بوجود میاورد

در بین دو براکت دستور if یک خط messagebox ساده داریم. اما این خط تنها زمانی که متغیر buttonClicked مقدار true داشته باشد اجرا خواهد شد.

بیاید آنرا امتحان کنیم.

با انتخاب File > New Project یک پروژه جدید ایجاد کنید

به فرم خود یک دکمه اضافه کنید و "IF Statement" را برای Text property تنظیم کنید

بر روی دکمه دابل کلیک کنید و کد زیر را به آن اضافه کنید: 

پنجره کد بصورت زیر خواهد بود:

برنامه را اجرا و دکمه را کلیک کنید. messagebox را خواهید دید. برنامه را ببندید و خط زیر را:

bool buttonClicked = true;

به این صورت:

bool buttonClicked = false;

تغییر دهید.

تنها کاری که کردیم تبدیل true به fales بود

برنامه را دوباره اجرا و دکمه را کلیک کنید. چه اتفاقی خواهد افتاد؟ هیچ!

علت این امر اینست که دستور if تنها مقدار true را بررسی می کند.

if (buttonClicked == true)

دستور if اگر و تنها اگر متغیر buttonClicked مقداری برابر true داشته باشد عبارت داخل جفت براکتها را اجرا می کند. تا زمانی که مقدار آن را به fales تغییر داده ایم به آنچه داخل جفت براکتهاست توجهی ندارد و از آن میگذرد

Else در #C

همچنین میتوانید هنگامی که جواب fales بود تعیین کنید که چه عملی انجام شود. تنها کاری که باید انجام دهید استفاده از کلمه else است
بصورت زیر عمل کنید:

if (buttonClicked = = true)
{

}
else
{

}

بعد از جفت براکتهای دستور if کلمه  else را تایپ کنید و سپس یک جفت براکت دیگر اضافه کنید. در بین جفت براکت دوم برای انچه که در صورت fales بودن شرط If باید اتفاق بیافتد کد نویسی نمایید.
کد را بصورت زیر تغییر دهید:

if (buttonClicked = = true)
{

MessageBox.Show("buttonClicked has a value of true");

}
else
{

MessageBox.Show("buttonClicked has a value of false");

}

معنی کد بالا به این صورت است:

"اگر متغیر buttonClicked مقداری برابر true داشت کاری انجام بده و در غیر اینصورت کار دیگری انجام بده"

برنامه را اجرا و دکمه را کلیک کنید. پیام دوم messagebox را خواهید دید.

برنامه را متوقف کنید و خط اول را به true برگردانید
بجای 

bool buttonClicked = fales;

این کد را بنویسید:

bool buttonClicked = true;

برنامه را مجددا اجرا  و دکمه را کلیک کنید. اینبار پیغام messagebox اول را خواهید دید. عملکرد کلی دستور if ... else اجرای قسمتی از کد بجای قسمت دیگری از کد است.

همچنین میتوانید دستور if را توسعه دهید و یک قسمت else ... if اضافه کنید. این روش در ماشین حساب استفاده خواهد شد.