کوکی یا Cookie چیست - بخش دوم

در بخش اول این مقاله ، با مفهوم کوکی و دلیل استفاده از کوکی ها آشنا شدیم :

کوکی یا Cookie چیست - بخش اول

ایجاد یک کوکی در PHP

PHP ، کار با کوکی ها را با استفاده از تابع setcookie() میسر می کند . تابع setcookie به شما این امکان را می دهد که  یک هدر HTTP برای ایجاد یک کوکی به مرورگر وب ارسال کنید :

<?php

setcookie ( 
    string $name , 
    string $value = "" , 
    int $expires = 0 , 
    string $path = "" , 
    string $domain = "" , 
    bool $secure = false , 
    bool $httponly = false 
): bool

جدول زیر آرگومان های ورودی تابع setcookie را نشان می دهد :

آرگومان

$name : نام کوکی .

$value : مقدار کوکی . مقدار کوکی می تواند هر مقدار اسکالر (عددی) یا از جنس رشته (string) یا عدد صحیح (integer) باشد .

$expires : مدت زمانی که کوکی منقضی (در یک تایم استمپ (UNIX)) می شود . اگر آرگومان $expire مشخص نباشد و یا مقدار آن معادل 0 باشد ، کوکی در زمان بسته شدن مرورگر وب منقضی خواهد شد .

$path : مسیری موجود روی وب سرور که کوکی در آن آدرس در دسترس خواهد بود . به عنوان مثال ، اگر مسیر "/" باشد ، کوکی درون کل دامین (domain) در دسترس خواهد بود .

$domain : دامینی که کوکی برای آن در دسترس خواهد بود .

$secure : اگر $secure روی true تنظیم شود ، کوکی باید از طریق یک اتصال HTTP ایمن (HTTPS) از مرورگر وب منتقل شود .

$httponly : اگر $httponly روی true تنظیم شود ، کوکی فقط از طریق پروتکل HTTP قابل دسترسی است ، نه جاوا اسکریپت .

از نسخه ۷.۳.۰ PHP به بعد ، می توانید از همان تابع setcookie با یک امضای جایگزین (alternativesignature) استفاده کنید :

setcookie ( 
    string $name , 
    string $value = "" , 
    array $options = [] ) : bool

آرگومان $options آرایه ای است که یک یا چند کلید ، مانند expires ، path ، domain ، safe ، httponly و samesite دارد. samesite می تواند مقادیر None ، Lax یا Strict را بگیرد. اگر از هر کلید دیگری استفاده کنید، تابع setcookie به شما هشدار ایجاد می دهد . تابع setcookie در صورتی که با موفقیت اجرا شود ، مقدار true را باز می گرداند . توجه داشته باشید این تابع نشان نمی دهد که مرورگر وب کوکی را می پذیرد یا خیر . همچنین ، تابع setcookie در صورت عدم موفقیت ، مقدار false را برمی گرداند .

$_cookie

$_cookie یک آرایه انجمنی است (associative array) که کوکی های HTTP را ذخیره می کند . برای دسترسی به یک کوکی از طریق نام ، از دستور زیر استفاده می کنید :

$_COOKIE['cookie_name']

اگر نام کوکی حاوی نقطه (.) و فاصله (' ') باشد ، باید آنها را با زیرخط (_) جایگزین کنید .

برای بررسی اینکه آیا یک کوکی ایجاد شده است ، از تابع isset() استفاده می کنید :

<?php

if(isset($_COOKIE['cookie_name'])) {
}

$_cookie یک متغیر سوپرگلوبال است ، بنابراین ، از هر جایی در اسکریپت قابل دسترسی است .

بازخوانی یک کوکی

قبل از خواندن یک مقدار کوکی ، همیشه باید با استفاده از تابع isset بررسی کنید که آیا کوکی ایجاد شده است یا خیر :

<?php

if (isset($_COOKIE['cookie_name'])) {
	// process the cookie value
}

برای بررسی اینکه آیا یک کوکی برابر با یک مقدار است ، از کد زیر استفاده کنید :

<?php

if (isset($_COOKIE['cookie_name']) && $_COOKIE['cookie_name'] == 'value') {
	// ...
}

حذف یک کوکی

اگر از کوکی استفاده نمی کنید، می توانید مرورگر را وادار به حذف آن کنید . PHP تابعی را ارائه نمی دهد که مستقیماً یک کوکی را حذف کند . با این حال ، می‌توانید با استفاده از تابع setcookie یک کوکی را با تنظیم تاریخ انقضای آن روی زمان گذشته ، حذف کنید . کد زیر یک کوکی با نام cookie_name را در درخواست صفحه بعدی حذف می کند :

unset($_COOKIE['cookie_name']);
setcookie('cookie_name', null, time()-3600); 

مثال های کوکی PHP

مثال زیر نحوه استفاده از کوکی برای نمایش پیام خوشامدگویی به بازدیدکننده جدید یا بازدیدکننده مجدد را نشان می دهد .

<?php

define('ONE_WEEK', 7 * 86400);

$returning_visitor = false;

if (!isset($_COOKIE['return'])) {
	setcookie('return', '1', time() + ONE_WEEK);
} else {
	$returning_visitor = true;
}

echo $returning_visitor ? 'Welcome back!' : 'Welcome to my website!';

چگونگی عملکرد

ابتدا ثابتی را تعریف کنید که یک هفته را در ثانیه ذخیره می کند :

define('ONE_WEEK', 7 * 86400);

دوم ، مقدار returning_visitor را روی false قرار دهید :

$returning_visitor = false;

سوم ، کوکی را با برگرداندن نام آن بررسی کنید . اگر کوکی تنظیم نشده است ، آن را با مقدار یک و تاریخ انقضای یک هفته ایجاد کنید . در غیر این صورت ، متغیر $returning_visitor را روی true تنظیم کنید :

if (!isset($_COOKIE['return'])) {
	setcookie('return', '1', time() + ONE_WEEK);
} else {
	$returning_visitor = true;
}

در نهایت ، پیام خوشامدگویی را بر اساس مقدار متغیر $returning_visitor نمایش دهید .

هنگامی که برای اولین بار صفحه را درخواست می کنید ، پیام زیر را مشاهده خواهید کرد :

Welcome to my website!

اگر ابزار توسعه دهنده وب (web developer tool) را باز کنید ، کوکی را همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است خواهید دید:

از آنجایی که مرورگر وب قبلاً کوکی را با نام return و مقدار 1 ذخیره می کند، اگر صفحه را refresh کنید، پیام دیگری خواهید دید:

Welcome back!

این کوکی که توسط وب سرور تنظیم شده است ، به مدت هفت روز باقی خواهد ماند . البته از مرورگر وب می توانید کوکی را به صورت دستی حذف کنید .

خلاصه ی مطالب

• کوکی قطعه ای از داده است که وب سرور به یک مرورگر وب ارسال می کند تا بررسی کند که آیا دو درخواست از یک مرورگر وب آمده است یا خیر .

• از تابع setcookie در PHP برای ایجاد کوکی استفاده کنید که همراه با هدر HTTP از وب سرور به مرورگر وب ارسال می شود .

• از متغیر سوپرگلوبال $_COOKIE برای دسترسی به کوکی ها در PHP استفاده کنید .