آموزش مقدماتی جاوا اسکریپت - شروع برنامه نویسی JavaScript

مروری بر جاوا اسکریپت

جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی داینامیک می باشد. یک زبان سبک و پرکاربرد و به عنوان بخشی از صفحات وب محسوب می شود که امکان پیاده سازی اسکریپت در سمت کلاینت را فراهم می کند ؛ تا بتوان با کاربر تعامل ایجاد کرده و صفحات وب پویا را ساخت. جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی تفسیر شده با قابلیت های شیء گرا می باشد.

پیش از شروع آموزش مقدماتی جاوا اسکریپت ، ابتدا لازم است بدانیم که جاوا اسکریپت ، ابتدا با عنوان LiveScript شناخته شد ، اما شرکت Netscape نام آن را به JavaScript تغییر داد ، احتمالاً به دلیل هیجاناتی که در مورد Java ایجاد شده بود ، Netscape این نام را انتخاب کرد. JavaScript اولین بار در Netscape 2.0 در سال 1995 معرفی شد. هسته general-purpose از این زبان در Netscape ، Internet Explorer و سایر مرورگرهای وب تعبیه شده بود.

ECMA-262 Specification یک نسخه استاندارد از هسته زبان جاوا اسکریپت را تعریف نمود.

• جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی سبک وزن و تفسیر شده است.
• برای ایجاد برنامه های کاربردی شبکه محور طراحی شده است.
• مکمل و یکپارچه با جاوا می باشد.
• مکمل و یکپارچه با HTML می باشد.
• زبان open source و cross-platform می باشد.

جاوا اسکریپت Client-side

جاوا اسکریپت سمت کلاینت یکی از رایج ترین نوع زبان ها می باشد. اسکریپت باید در یک سند HTML یا در ارجاع به یک سند HTML باشد تا کدها توسط مرورگر تفسیر شوند.

به این معنا که یک صفحه وب فقط نمی تواند شامل کدهای HTML استاتیک باشد ، بلکه می تواند حاوی برنامه هایی باشد که با کاربر تعامل برقرار می کنند ، مرورگر را کنترل می کنند و به صورت داینامیک محتوای HTML را تولید می کنند.

مکانیزیم جاوا اسکریپت سمت کلاینت مزایای بسیاری را نسبت به اسکریپت های سنتی CGI سمت سرور فراهم می کند. برای مثال ، ممکن است از جاوا اسکریپت برای بررسی این که آیا کاربر آدرس ایمیل معتبری را در یک فیلد فرم وارد نموده است یا خیر ، استفاده شود.در ادامه به صورت مقدماتی ، جاوا اسکریپت را بررسی میکنیم.

کدهای جاوا اسکریپت زمانی که کاربر فرم را ثبت می کند ، اجرا می شوند و فقط در صورتی که تمام ورودی ها معتبر باشند ، اطلاعات در وب سرور ثبت خواهند شد.

جاوا اسکریپت می تواند برای دریافت رخدادهایی که توسط کاربر آغاز می شوند ، به کار روند ، مانند کلیک روی کلیدها ، پیمایش لینک ها (link navigation) و سایر اقدام هایی که کاربر صریحاً یا ضمناً آنها را آغاز می کند.

مزایای جاوا اسکریپت

مزایایی که با استفاده از جاوا اسکریپت عاید می شوند , عبارتند از:

• برقراری تعامل کمتر با سرور – می توان ورودی کاربر را قبل از ارسال صفحه به سرور اعتبارسنجی نمود. این کار ترافیک سرور را کاهش می دهد و به معنی کاهش حجم بار بر روی سرور می باشد.
• ارائه بازخورد فوری به بازدید کنندگان – بازدیدکندگان مجبور نیستند منتظر بارگذاری مجدد یک صفحه بمانند تا ببینند آیا فراموش کرده اند که چیزی را وارد نمایند یا نه.
• افزایش تعاملات – می توان رابط هایی را ایجاد نمود که زمانی که کاربر موس را بر روی آنها قرار می دهد و یا آنها را طریق صفحه کلید فعال می نماید ، واکنش نشان دهند.
• ایجاد رابط های غنی تر – می توان از جاوا اسکریپت برای قرار دادن مواردی از قبیل مؤلفه های drag and drop و اسلایدرها که رابط غنی را برای بازدیدکنندگان سایت فراهم می کنند ، استفاده نمود.

محدودیت های جاوا اسکریپت

ما نمی توانیم جاوا اسکریپت را به عنوان یک زبان برنامه نویسی کامل در نظر بگیریم. این زبان قابلیت های مهم زیر را ندارد:

• جاوا اسکریپت سمت کلاینت اجازه خواندن و نوشتن فایل ها را نمی دهد. این امر به دلیل حفظ مسائل امنیتی می باشد.
• جاوا اسکریپت نمی تواند برای برنامه های کاربردی شبکه سازی به کار رود ، زیرا چنین پشتیبانی برای این زبان فراهم نشده است.
• جاوا اسکریپت قابلیت های چند نخی (multithreading) و چند پردازنده ای (multiprocessor) را ندارد.

دوباره متذکر می شویم که این زبان برنامه نویسی یک زبان سبک وزن و تفسیر شده است که اجازه می دهد تا تعاملات را برای صفحات پویا فراهم کنیم.

ابزارهای توسعه جاوا اسکریپت از سطح مقدماتی

یکی از نقاط قوت بارز جاوا اسکریپت این است که نیاز به ابزارهای توسعه پر هزینه ای ندارد. می توان کار را با یک ویرایشگر متن ساده مانند Notepad شروع کرد. از آن جایی که این زبان یک زبان تفسیر شده در داخل مرورگر وب می باشد ، نیازی به تهیه کامپایلر نیز نیست.

برای راحتی ما ، شرکت های مختلفی ، ابزارهای ویرایش جاوا اسکریپت بسیار خوبی را به بازار ارائه کرده اند. برخی از آنها را در اینجا لیست کرده ایم:

• Microsoft FrontPage – ماکروسافت یک ادیتور HTML مشهور به نام FrontPage را توسعه داده است. FrontPage هم چنین ، برای توسعه دهندگان وب ، تعدادی از ابزارهای جاوا اسکریپت را فراهم می نماید تا به آنها در ایجاد وب سایت های تعاملی کمک نمایند.
• Macromedia Dreamweaver MX - Macromedia Dreamweaver MX یک ادیتور بسیار مشهور برای HTML و JavaScript در دنیای توسعه وب حرفه ای می باشد. این ادیتور چندین مؤلفه جاوا اسکریپت از پیش ساخته شده مفید فراهم می کند ، با پایگاه داده ها یکپارچگی خوبی برقرار می نماید و از استانداردهای جدیدی همانند XHTML و XML پیروی می کند.
• Macromedia HomeSite 5 – HomeSite 5 یک ادیتور HTML و JavaScript محبوب از طرف شرکت ماکرومدیا می باشد که برای مدیریت کارآمد وب سایت های شخصی استفاده می شود.

امروزه جاوا اسکریپت در کجا قرار دارد؟

استاندارد ECMAScript Edition 5 اولین به روز رسانی را در چهار سال آینده منتشر خواهد شد. JavaScript 2.0 مطابق با Edition 5 از استاندارد ECMAScript  می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قابلیت های JavaScript 2.0 ، می توانید به وب سایت http://www.ecmascript.org/ مراجعه نمایید.

امروزه ، جاوا اسکریپت Netscape و Jscript ماکروسافت مطابق با استاندارد ECMAScript می باشند ، اگر چه هر دو این زبان ها از قابلیت هایی پشتیبانی می کنند که هنوز جزئی از استانداردها محسوب نمی شوند.